Moskova Üniversitesi makine mühendisliği bölümünde okuduğu esnada devamsızlıkları sebebiyle yarıda bıraktığı lisans hayatını tanıdıkları vesilesiyle devam ettirme imkânı bularak 1987 senesinde mezuniyetini tamamladı. İstanbul’da eğitim hayatını devam ettirdikten sonra ticaretle ilgilenen Basayev, Futbola olan yoğun ilgisi ve yeteneği sebebiyle Terek Grozni Futbol Klübünde bir süre futbolcu kimliğiyle top koşturdu. Basayev’in ailesi, Çeçenistan’da Çeçen hareketlerinde yer alarak Sovyet yönetimine karşı çıkmıştır. Basayev’in ailesi 2. Dünya Savaşı sonrasında Kazakistan’a sürülmüştür. Kazakistan’a sürülme nedenleri ise 1940 – 1944 senelerinde gerçekleşen Çeçen İsyanı’nı bastırmak amaçlıdır. Basayev ailesinin Çeçenistan’a dönüşü ise 1957 senesinde Kruşçev’in yasağı kaldırması ile birlikte mümkün olmuştur. Devrimci kişiliği ile tanınan Basayev de, Rusya’da siyasi çalkalanmalar neticesinde Müslümanların lehine hareket etmek için çalışmalar yürüttü. Ardına Moskova’ya giderek burada toplantılar düzenledi. Toplantılar neticesinde devrim yanlı bir tavır sergiledi. 1991 senesine gelindiğinde ise komünist Rusya yıkılarak, Rusya Federasyonu hakimiyetini kurdu. Aynı yıl içerisinde Cevher Dudayev generallikten istifasını vererek memleketi Çeçenistan’a doğru yola çıkmıştır. Yine aynı yıl içinde Çeçen Cumhuriyeti İçkerya Devleti’nin bağımsızlığını ilan etmişti. Şamil Basayev de bu süreçte Çeçenistan’a gelerek bağımsızlığın destekçisi olarak Abhazya’da Kafkas Hakları Konfederasyonu’na dahil olmuştur. Cevher Dudayev’in de yönlendirmesi ile birlikte Azerbaycan’da Ermeniler ile savaşa girdi.
Çeçen Komutan Şamil Basayev Kimdir?
Tam adı Şamil Selmanoviç Basayev, mücadelesiyle ismini tüm dünyaya duyurmuş Çeçenlerin efsane komutanıdır. 14 Ocak 1965 senesinde Çeçen bir ailenin çocuğu olarak Çeçenistan’ın Vedeno köyünde dünyaya geldi. İlk okul ve lise öğrenimini burada tamamlayan Basayev Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetler komutanı olarak tanınmaktadır.
Cumhurbaşkanı, Dokka Umarov’un birlikleriyle birlikte görevini Çeçenistan Silahlı Kuvvetleri Komutanlığı nezdinde ilerleten Basayev; 10 Temmuz 2006 tarihinde İnguşetya Ekazevo köyünde görevi başında iken askeri konvoyda mevcut olan bombanın kendi kendine infilak etmesi sonucunda hayatını kaybetti. Ölümüne ilişkin bir belirsizlik mevcut olsa da Rusya kendileri tarafından öldürüldüğünü iddia etmekteydi. Öte yandan Basayev’in ölümü anlık dikkatsizlik sebebiyle gerçekleştiği iddiaları da belirtilmekteydi.
Ne zaman öleceğimiz önemli değildir. Önemli olan nasıl öleceğimizdir, bize düşen şerefimizle ölmektir.